“Satoshi Nakamoto kimdir” serisinden bir başka makale; bu kez istihbarat servisleri hipotezini tarihsel ve kurumsal bağlam üzerinden derinlemesine inceliyor.
Bitcoin “herhangi bir zamanda” ortaya çıkamazdı.
2008 yılı mükemmel bir pencereydi ve bu bir metafor değildir.
Genellikle göz ardı edilen bağlam
- Lehman Brothers’ın çöküşü
- Acil para basımı (QE)
- Bankacılık sistemine güven kaybı
- Panik yalnızca kitlelerde değil, elitler arasında da
Önemli olan şudur: istihbarat servisleri sadece savaş ve terörle ilgilenmez.
Finansal istikrar ulusal güvenliğin bir parçasıdır.
Özellikle 2008–2009 yıllarında:
- Devletler ilk kez küresel finansın kademeli olarak çökebileceğini fark etti;
- Geleneksel banka denetiminin yeni sermaye akışlarıyla başa çıkamayacağı açık hale geldi.
Bu bağlamda, alternatif ve gözlemlenebilir bir finansal sistem deneyi artık saçma görünmüyor.
Özel yüklenici: mükemmel kamuflaj biçimi
En az değer verilen varsayımlardan biri şudur: “Bitcoin = NSA” değil, bunun yerine:
Bitcoin = gizli devlet emri altında çalışan özel kriptografların projesi
Bunlar temelde farklı şeylerdir.
Neden mantıklı görünüyor
- İstihbarat servisleri nadiren kendi kodunu yazar;
- Araştırmaları, hibeleri ve “bağımsız girişimleri” finanse ederler;
- Hukuki mesafe, inkârın kilit unsurudur.
TOR buna iyi bir örnektir:
- Resmi olarak — akademik bir proje;
- Aslında — finanse edilen bir altyapı.
Bitcoin bu modele mükemmel şekilde uyar:
- Devletin doğrudan bir izi yok;
- Akademik tarz;
- İdeolojik paketleme.
Whitepaper: politik olarak tarafsız belge — çok tarafsız
Bitcoin whitepaper’ı yalnızca içindekiler nedeniyle değil, aynı zamanda içermediklerinden dolayı da şaşırtıcıdır.
İçermez:
- radikal retorik;
- devlet karşıtı sloganlar;
- direniş çağrıları;
- “liberty” kelimesi bile neredeyse hiç kullanılmamış.
Belgenin tonu:
- kuru;
- mühendislik tarzında;
- apolitik.
O dönemdeki cypherpunklar için bu alışılmadık idi.
Yazılarının neredeyse tamamı ideolojik olarak yüklenmişti.
Bitcoin whitepaper’ı şöyle okunur:
- teknik bir teklif,
- uzmanlar tarafından tartışılmak üzere tasarlanmış,
- bir hareketi harekete geçirme girişimi olmadan.
Bu bir araştırma enstitüsü üslubu, yeraltı değil.
Satoshi ve “sosyal mühendislik” eksikliğinin garipliği
Her devrimci proje genellikle şunları gerektirir:
- karizma,
- lider,
- kişilik kültü.
Satoshi bunun tersini yaptı:
- Kendini tanıtmadı;
- Hayattayken bir efsane yaratmadı;
- Topluluğu yönetmeye çalışmadı.
Amaç devrim olsaydı, bu bir hataydı.
Ama amaç merkezi olmayan sistemin sürdürülebilirliği ise, akıllıca bir adımdır.
Kurumsal bir proje için:
- Yazarın kimliği bir tehdittir;
- kaybolması bir korumadır.
Devletler kontrol istemez, öngörülebilirlik ister
İstihbarat servisi hipotezine karşı en zayıf argümanlardan biri şöyle der:
“Ama Bitcoin kontrol edilmiyor.”
Bu yanlış bir ikilem.
Tarihsel olarak, devletler için daha önemli olan:
- kontrolden ziyade öngörülebilirlik;
- yasaklamadan ziyade gözlemlenebilirlik.
Bitcoin:
- durdurulamaz → çalışmaları mümkün kılar;
- taklit edilemez → gerçeğin kaynağı olarak kullanılabilir;
- yeniden yazılamaz → hukuki ve analitik amaçlar için uygundur.
Bu açıdan, Bitcoin bir tehdit değil, uyum sağlanabilecek yeni bir gerçeklik katmanıdır.
Neden istihbarat hipotezi şiddetle reddediliyor
İlginç bir sosyal nokta:
Bu hipotez çoğunlukla devletler tarafından değil, kripto meraklıları tarafından reddedilir.
Neden?
Çünkü bu:
- romantizmi ortadan kaldırır;
- “saf isyan” efsanesini bozar;
- özgürlüğün başkasının planının yan etkisi olabileceğini kabul etmeye zorlar.
Ama teknoloji tarihi acımasızdır:
- İnternet askeri tarafından yaratıldı;
- GPS — askeri tarafından;
- TOR — askeri tarafından;
- Kriptografi — askeri tarafından.
Bitcoin bu diziden farklı değildir.
Sadece felsefi olarak en rahatsız edici olarak ortaya çıktı.
İnce nokta: müdahale eksikliği de bir sinyaldir
15+ yılda:
- Bitcoin küresel olarak yasaklanmadı;
- protokol seviyesinde saldırıya uğramadı;
- “yazarın ifşası” ile itibarsızlaştırılmadı.
Gerçekten tehlikeli bir teknoloji için bu garip olurdu.
Devletler:
- anlamadıklarını yasaklar;
- anladıklarını kullanır.
Bitcoin açıkça ikinci kategoriye girer.
Bir sonraki seviyeye geçiş
Bu aşamada, “Bitcoin bir istihbarat servisi projesidir” hipotezi artık bir komplo teorisi gibi görünmüyor, muhtemel yorumlardan biri olarak değerlendiriliyor ve şunlara sahip:
- tarihsel benzerlikler;
- kurumsal mantık;
- gerçeklikle teknik uyumluluk.
Ama ana soru hâlâ geçerlidir:
Eğer bu bir deneyse — gerçek amacı neydi?
Para mı? Gözetim mi? Merkez bankalarının dijital para birimlerine hazırlık mı?
Yoksa toplumun tepkisini test etmek mi?
Makalenin başlangıcını buradan okuyabilirsiniz 👉 Bitcoin’i kim yarattı?
Bir sonraki makalede devam edecek
